یوه نوې لویه څیړنه وړاندیز کوي چې خفګان لرونکي خلک د نورو خلکو په پرتله دوه چنده ډیر په دوی کې د دمنس رامنځ ته کیدو احتمال زيات دی.

ایا خپګان د ژوند په لومړیو کې واقع کیږي، که د ژوند په منځني او وروستیو کې؟

د  (Everyday Health) طبي مجلې په وینا  نږدې څلورو لسیزو په اوږدو کې له یو ملیون څخه د زیاتو خلکو د معلوماتو  ارزونه او شننه شوې ده. په وينا يې په دې اساس معلومه شوې چې هغه کسان په زړښت کې دوه چنده زیات د دمنس په ناروغۍ د اخته کېدو د گواښ سره مخ وي، څوک چې د ژور خفگان يا دپرېشن لرونکي اوسېدلي وي. دمنس عموما په زیات عمر لرونکو کې راڅرگندېدونکې هغه ناروغي ده چې پکښي ناروغان خپله حافظه له لاسه ورکوي او د نورو جدي علايمو سره مخامخ کيږي.

يادې څیړنې چې په دې وروستیو کې د JAMA د جامه نیورولوژي په ژورنال کې خپره شوې، دا هم وموندله چې خطر په نارینه وو کې د ښځو په پرتله لوړ دی او همدارنګه په هغو خلکو کې چې د خفګان لرلوله کبله څو ځله روغتون ته لیږدول شوي.

څیړونکو د  لسیزو راهیسې د دنمارک د  ۱،۴ ميلون اتباعو څخه راټول شوي روغتیایي معلومات ارزيابي کړي دي.

د يادې څیړنېد ارزوني په بهير کې له۱۹۸۰  څخه د ۲۰۱۸ کلونو ترمنځ، شاوخوا ۲۴۶۰۰ کسان د نوي ډيبريشن په لرلو سره پېژندل شوي دي.

پایلو ښودلې چې د ديمنس د پراختیا احتمال په هغه خلکو کې له ۲،۴۱ ځله لوړ و چې ترمخه يې خپګان درلود.

د مطالعې لیکوالانو له ۱۸ څخه تر« ۴۴» پوري د ژوند لومړې پړاو  او له ۴۵ څخه تر۵۹  کلونو، يا شپیته کلونو پورته کې د عمر «منځنۍ» او پورته عمر «زوړ عمر» په معاینه کولو سره وموندله چې د ديمنس د پراختیا خطر په پام کې نیولو پرته له دې چې په ژور خفگان اخته کس کله اخته شوی په ټولو کې يو ډول دی.

دا څیړنه ټینګار کوي، مهمه نه ده چې تاسو په کوم عمر کې یاست، که تاسو د خفګان یا ديمنس نښې په خپل ځان کې تجربه کوئ نو له خپل ډاکټر سره خبرې وکړئ.

خفګان دزړه پر روغتیا اغیزه کوي، چې په پایله کې کولی شي پر دماغ منفي اغیزه وکړي.

خپګان هم د ګلوکوکورټیکوایډونو تولید زیاتولو له پاره ښودل شوی. په مغز کې یو سټرایډ چې د معافیت سیسټم سره اړیکه لري احتمال لري په مغز کې سوزش زیات کړي.

منبع