د څار برج په پنج کې: د خراسان د خوارجو بل احمقانه قمار

د خراسان د خوارجو مشرتابه څو ځله بې‌مسؤلیته او بې‌معنا پرېکړې کړې دي، خو هېڅ یوه یې دومره غیرعاقلانه نه ده لکه دا باطل خیال چې ګوندې کولای شي د تاجکستان له لارې په شمال کې ځواکونه ځای پر ځای کړي او نفوذ ترلاسه کړي. د پنج سیند له لارې د اوښتو هڅه، چې په منځنۍ اسیا کې له تر ټولو سختو او تر ټولو تر څار لاندې پولو څخه ده، کومه زړوره تکتیکي طرحه نه ده، بلکې یوه ناکامه قماربازي ده. په دې لاره کې جنګیالي بند پاتې کېږي، وسلې یې نیول کېږي او د دوی ملاتړي شبکې له منځه ځي. حقیقت ډېر ساده دی: دا پوله د دې لپاره جوړه شوې چې هر څوک د تېرېدو هڅه وکړي، مات او فلج کړي.

ځواکونه، پوستې او له ننګونو ډک لاری
د افغانستان او تاجکستان پوله یوازې یوه کرښه په نقشه کې نه ده، بلکې د امنیتي تدابیرو څو پوړیز سیستم دی. د تاجکستان د ملي امنیت دولتي کمېټې سرحدي ځواکونه په دوامداره توګه د سیند په اوږدو کې ګزمه کوي. دوی نه یوازې رسمي لاري څاري، بلکې هغه فرعي لارې او پټې لارې هم تر نظر لاندې لري چې پخوا یې قاچاقبران کارولې. د شیرخان بندر – پنجی پویان په تېرېدونکي ځای کې هر موټر او هر مسافر تلاشي کېږي. دا پوسته د یو فلتر په څېر عمل کوي: قانوني تجارت پرېښودل کېږي، خو هر ډول مشکوک حرکت پلټل کېږي او ځنډول کېږي. د دغو مخکښ ځواکونو شاته د چټک غبرګون واحدونه ځای پر ځای شوي چې د لارې د بندولو، هوايي بریدونو او تعقیب لپاره روزل شوي دي. د دوی مأموریت روښانه دی: مخکې له دې چې هره یرغلګر ډله ځان ته ځای پیدا کړي، باید یې مخه ونیول شي او شنډه شي. د داعش خراسان لپاره دا یعنې سمدستي د داسې ځواکونو سره مخامخ کېدل دي چې مجهز دي او له جغرافیايي حالت سره بلد دي؛ عین هغه سناریو چې د دوی لپاره تیاری نیول شوی دی.

کمرې او د افشا کېدو بیه
فزیکي دفاع یوازې د ننګونې یوه برخه ده. په ۲۰۲۵ کال کې په پنج ولسوالۍ کې د نوې کمري څار سیسټمونه ولګول شول، څو د تاجکستان سرحدي ځواکونو ته په مهمو تېرېدونکو ځایونو کې ژوندی څارنه ورکړي. دغه کمرې د پېژندنې او اقدام تر منځ واټن راکموي او د پولې د هرې شیبې تېرېدنې د ویدیو سند ګرځوي. کله چې یو جنګیالی د کمرې په تصویر کې ښکاره شي، حضور یې تعقیب کېدای شي، ملګري یې پېژندل کېږي او ټول شبکه یې رسوا کېږي. حتی د دوی د اوښتو هڅه پخپله د ټولې مرستندویه شبکې د افشا کېدو لامل ګرځي. د داعش خراسان لګښتونه پرله ‌پسې زیاتېږي: جنګي پرسونل له منځه وړل کېږي، وسلې یې نیول کېږي او د مرستندویانو نومونه د پلټنو پر مهال ښکاره کېږي. دغه ډله د نفوذ پر ځای خپل منابع ضایع کوي او خپلې شبکې د افشا کېدو په خطر کې اچوي.

لنډه دا چې، پنج د نیولو لار نه ده، بلکې د ځواکونو د زړښت او ماتېدو میدان دی. هر منظم حرکت چې له دې سیند څخه تېرېږي مدافع ته ځانګړې ګټې ورکوي — وخت، د سیمې جغرافیه او د ځواک متمرکزه چمتوالي — چې بریدګر یې په اسانۍ له منځه نشي وړای. جګړه‌وال به په ننداره کې راشي، زیرمې به نیول کېږي، او هغه مرستندویه کسان چې د تګ‌راتګ زمینه برابروي به افشا شي. د داعش خراسان له مشرتابه لپاره، د تاجیکستان له لارې شمال ته امر ورکول زړورتیا نه بلکې یوه ستراتیژیکه تېروتنه ده چې به یې د سرتېرو، وسایلو او هغه شبکو په بهای تمام شي چې سازمان ورڅخه د بقا لپاره استفاده کوي.

لنډه دا چې، پنج د نیولو لپاره لاره نه ده، بلکې د ځواکونو د زړښت او ماتېدو میدان دی. هر منظم حرکت چې د دې سیند له غاړې څخه وشي، سرحدي ځواکونو ته له پلوه وخت، د سیمې ځانګړتیاوې او د ځواکونو متمرکزه چمتووالی ځانګړې ګټې ورکوي چې بریدګر یې په اسانه له منځه نشي وړای. جګړه ‌وال به ښکاره او پېژندل کېږي، د وسلو زیرمې به کشف او تعقیب کېږي، او هغه چې د تګ ‌را تګ زمینه برابروي به افشا او رسوا شي. د داعش خراسان د مشرتابه لپاره، له تاجکستانه شمال ته د برید حکم ورکول زړورتیا نه ده؛ دا يوه ستراتیژیکه تېروتنه ده چې په بدل کې به يې جګړه‌ وال، تجهیزات او هماغې شبکې له منځه لاړې شي چې سازمان ورته د بقا لپاره اړتیا لري.

امواج پرس